Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam Nguyễn Quốc Thập cùng đoàn công tác thăm Nhà máy xử lý khí Cà Mau
Vượt qua những năm tháng đầy gian khó khi đặt những bước chân “tìm lửa” đầu tiên dưới sự trợ giúp của các chuyên gia Liên Xô cũ ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ, Petrovietnam đã vươn ra tìm kiếm, khai thác những mỏ dầu khí ở vùng biển ngoài khơi thềm lục địa, xây dựng những công trình dầu khí để đến hôm nay trở thành Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam, là trụ cột vững chắc bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh lương thực, an ninh kinh tế, góp phần công nghiệp hóa - hiện đại hóa, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Thành quả 50 năm ấy không chỉ là những công trình trọng điểm, những con số đóng góp cho ngân sách hay những mỏ dầu khí, nhà máy, đường ống trải dài khắp cả nước; Mà quý giá hơn cả là khát vọng độc lập, tự cường, sớm đuổi kịp và sánh vai cùng đối tác trong khu vực và quốc tế - khát vọng đã được tôi rèn và cháy bỏng trong trái tim của nhiều thế hệ lãnh đạo, chuyên gia, kỹ sư, người lao động dầu khí. Họ là những con người can trường đánh thức biển sâu, lòng đất, bám trụ ở nơi đầu sóng ngọn gió, dám dấn thân để tìm ra các mỏ dầu, mỏ khí và cùng khai thác dầu và khí một cách hiệu quả nhất cho đất nước. Khát vọng ấy đã được trao truyền, tiếp nối trong các thế hệ người dầu khí, làm nên sức mạnh để Petrovietnam vững vàng trong hôm nay và vươn mình cho ngày mai.
Trong suốt 50 năm, Petrovietnam luôn giữ vai trò trụ cột bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, đồng thời là nguồn thu ngoại tệ quan trọng và động lực thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Không chỉ khai thác dầu khí, Petrovietnam đã góp phần hình thành những ngành công nghiệp mới, tạo việc làm cho hàng vạn lao động, thúc đẩy phát triển các vùng kinh tế trọng điểm, khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ năng lượng thế giới.
Một thành công rất lớn của Petrovietnam, đó là đã đi đầu trong hội nhập, hợp tác quốc tế và thu hút đầu tư nước ngoài. Những năm tháng đầu xây dựng và phát triển trong điều kiện chiến tranh và bao vây cấm vận, Petrovietnam đã hợp tác rất hiệu quả với các đối tác thuộc Liên Xô cũ, Rumania và Nauy. Trong giai đoạn sau giải phóng 1975 và sau khi xóa bỏ cấm vận của Mỹ 1995, Petrovietnam đã tiếp tục mở rộng hợp tác với hầu hết các đối tác truyền thống và các công ty dầu khí quốc tế. Chính nhờ những hợp tác quốc tế và thu hút đầu tư nước ngoài hiệu quả đã giúp Petrovietnam có được diện mạo và kết quả sản xuất kinh doanh nổi bật mà chúng ta đã và đang chứng kiến.
Những dấu mốc lớn từ thành công trong tìm kiếm thăm dò và khai thác các mỏ dầu khí, đặc biệt là mỏ Bạch Hổ - biểu tượng của trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam, mỏ Đại Hùng, cụm mỏ Lan Tây - Lan Đỏ, Sao Vàng - Đại Nguyệt… Đó là những cột mốc khẳng định chủ quyền thiêng liêng của quốc gia trên biển. Tiếp đến là việc xây dựng thành công các nhà máy lọc hóa dầu Dung Quất, Nghi Sơn, nhà máy đạm Phú Mỹ, cụm điện đạm Cà Mau, các hệ thống đường ống, công trình khí, điện khí và điện than, kho cảng và nhập khẩu khí LNG và điện khí LNG, sợi polyester, hình thành nên một hệ sinh thái công nghiệp - năng lượng đa dạng, đồng bộ. Đóng góp của Petrovietnam không chỉ thể hiện ở con số hàng chục tỉ USD nộp ngân sách qua nhiều giai đoạn, mà còn ở vai trò bảo vệ chủ quyền biển đảo, giữ vững an ninh quốc phòng trên các vùng biển của chúng ta.
Bên cạnh những thành tựu đó là những khó khăn, thách thức không nhỏ luôn luôn song hành trong suốt quá trình xây dựng và phát triển. Ngành dầu khí Việt Nam ra đời và trưởng thành trong bối cảnh đất nước còn chiến tranh, sau đó là những năm dài chịu cấm vận quốc tế. Ngay cả khi vượt qua trở ngại về chính trị, chúng ta vẫn phải đối mặt với những cơn biến động dữ dội của thị trường năng lượng toàn cầu, giá dầu nhiều lần lao dốc, thử thách sức chịu đựng và bản lĩnh quản trị.
Là một người gắn bó gần trọn sự nghiệp với ngành, tôi đã trải qua những tháng năm miệt mài nhiều nhất trong lĩnh vực tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu và khí. Ký ức còn nguyên vẹn về những ngày cùng đồng đội rong ruổi nơi biển sâu, biển xa, vùng Nenetsky băng giá, sa mạc Sahara nắng gió nóng rát vào ban ngày nhưng lạnh buốt về đêm, nơi những giọt mồ hôi mặn chát của người dầu khí Việt Nam thấm xuống cát nóng để cùng nhau trải nghiệm, cùng chứng kiến những dự án thành công và cả những dự án kém hoặc không thành công; và rồi cùng nhau đúc rút những bài học kinh nghiệm quý giá, trau dồi những kiến thức nghề nghiệp tiên tiến, hiện đại và dần khẳng định vị thế trong ngành công nghiệp dầu khí và năng lượng ở trong nước và quốc tế.
Những câu chuyện đó không chỉ là hoài niệm, mà còn là minh chứng cho tinh thần “dám nghĩ, dám làm, dám đón nhận thử thách, dám chịu trách nhiệm” của lớp lớp thế hệ đi tìm dầu và khí. Từ những chuyến khảo sát trên Biển Đông rộng lớn đến những giàn khoan giữa trùng khơi, người dầu khí đã biến thách thức thành cơ hội, viết nên trang sử vàng cho ngành công nghiệp xương sống của đất nước.
Ngày hôm nay, khi thế giới bước vào kỷ nguyên chuyển dịch năng lượng, tôi càng thấm thía hơn giá trị của 2 từ “khát vọng”. Từ dầu khí truyền thống, Petrovietnam đang tiến bước sang nguồn năng lượng phát thải thấp (điện khí và điện khí nhập khẩu LNG), năng lượng tái tạo ngoài khơi, điện hạt nhân, cùng công nghệ thu giữ và lưu trữ carbon (CCS/CCUS). Con đường phía trước nhiều thử thách, nhưng cũng mở ra cơ hội để Petrovietnam khẳng định vai trò tiên phong trong một hệ sinh thái năng lượng hiện đại, bền vững.
Với tôi, di sản 50 năm không chỉ để tự hào, mà trước hết là nền tảng để đổi mới, thích ứng và đi đầu. Giữ lửa quá khứ chính là cách tốt nhất để thắp sáng tương lai - một tương lai mà Petrovietnam tiếp tục xứng đáng với sứ mệnh vì ngành năng lượng của quốc gia.
Từ khi thành lập (9-2009), Hội Dầu khí Việt Nam luôn giữ vai trò là ngôi nhà chung của trí tuệ ngành dầu khí, nơi quy tụ, kết nối các chuyên gia, nhà khoa học, cán bộ kỹ thuật, các nhà quản lý đã gắn bó cả đời với dầu khí. Hội là nơi sẻ chia tri thức, truyền lửa nghề nghiệp, lan tỏa triết lý “người dầu khí” - khát vọng, trí tuệ, chuyên nghiệp, nghĩa tình.
Ngày hôm nay, trong bối cảnh Petrovietnam đã vươn lên, trở thành Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam, Hội càng ý thức rõ hơn trách nhiệm của mình, tiếp tục là người bạn đồng hành tin cậy của Petrovietnam trên nhiều phương diện: Góp ý chính sách, chiến lược năng lượng quốc gia, phản biện khoa học để cùng tháo gỡ những điểm nghẽn về cơ chế, pháp lý; Kết nối trí thức trong và ngoài nước, mở rộng cánh cửa hợp tác quốc tế, tiếp thu kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến cho ngành; Bồi dưỡng, dìu dắt thế hệ trẻ, để lớp kế cận tiếp tục giữ lửa di sản, tiếp bước cha anh trong hành trình chinh phục những nguồn năng lượng mới.
Hơn cả một tổ chức nghề nghiệp, Hội Dầu khí Việt Nam là nơi hội tụ tinh thần trách nhiệm với ngành và với đất nước. Trong suốt chặng đường đã qua cũng như trong những năm tháng phía trước, Hội sẽ vẫn sát cánh cùng Petrovietnam, đồng hành bằng tri thức, bằng trải nghiệm, bằng niềm tin và khát vọng chung.
Bước sang kỷ nguyên mới, Petrovietnam mang trong mình một trọng trách rất lớn: trở thành tập đoàn công nghiệp - năng lượng quốc gia mạnh về tiềm lực, hiện đại trong quản trị, đủ tự tin về năng lực cạnh tranh, đủ sức hội nhập và dẫn dắt sự phát triển năng lượng Việt Nam. Đây không chỉ là mục tiêu của một doanh nghiệp, mà còn là sứ mệnh gắn liền với an ninh, chủ quyền và sự thịnh vượng của quốc gia.
Trên nền tảng dầu khí truyền thống, Petrovietnam sẽ tiếp tục giữ vững vai trò trụ cột bảo đảm an ninh năng lượng, đồng thời từng bước mở rộng sang những lĩnh vực mới: Khí nhập khẩu LNG, điện khí LNG, điện hạt nhân, năng lượng tái tạo ngoài khơi, hydrogen/ammonia xanh, công nghệ thu giữ và lưu trữ carbon (CCS/CCUS), kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Đây là những hướng đi tất yếu để thích ứng với xu thế toàn cầu và khẳng định trách nhiệm của Việt Nam trước cam kết Net Zero.
Khát vọng của Petrovietnam không dừng ở việc trở thành một doanh nghiệp dầu khí hùng mạnh, mà vươn lên trở thành hạt nhân của hệ sinh thái công nghiệp năng lượng quốc gia. Đó sẽ là một hệ sinh thái kết hợp hài hòa giữa dầu khí, điện, khí, hóa dầu và các nguồn năng lượng mới - vừa bảo đảm tăng trưởng kinh tế, vừa song hành cùng mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.
Thế hệ chúng tôi đã đi qua thời kỳ khát khao tìm được giọt dầu đầu tiên để khẳng định nguồn tài nguyên của đất nước mà Bác Hồ tiên đoán và kỳ vọng. Ngày hôm nay, thế hệ kế tiếp đang đứng trước một thời kỳ mới - thời kỳ của chuyển dịch năng lượng, với những mục tiêu Net Zero, với những yêu cầu phát triển xanh và bền vững. Nếu trước đây, những giàn khai thác dầu khí giữa biển khơi là biểu tượng của khát vọng và tự hào, thì hôm nay, những dự án LNG, điện khí, điện gió ngoài khơi, nhà máy điện hạt nhân, hydrogen, CCS/CCUS sẽ là biểu tượng của trí tuệ, bản lĩnh và tầm vóc mới của Petrovietnam.
Xin gửi gắm một điều giản dị: di sản không phải để tự hào rồi cất giữ, mà để làm nền tảng cho đổi mới, thích ứng và tiên phong. Trách nhiệm của thế hệ hôm nay là giữ lửa niềm tin, khát vọng và tinh thần người dầu khí - người Petrovietnam.
Chặng đường phía trước chắc chắn còn nhiều sóng gió, nhưng tôi tin, với nền tảng 50 năm đã được dày công vun đắp, với trí tuệ và nghị lực của những người đang tiếp bước, Petrovietnam sẽ tiếp tục khẳng định mình như điểm tựa năng lượng quốc gia và niềm tự hào của đất nước Việt Nam trong mỗi chặng đường 50 năm tiếp theo.
TS Nguyễn Quốc Thập - Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam