Quyết tâm thực hiện tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam, những người đi tìm lửa bằng ý chí đã miệt mài ngày đêm nghiên cứu và thăm dò với niềm tin thềm lục địa dải đất hình chữ S có dầu, có khí. Ngay từ những năm 1990, Đảng ta đã xác định phương hướng, chủ trương, nhiệm vụ cần thực hiện để đẩy mạnh phát triển công nghiệp Dầu khí, phát triển ngành Dầu khí trong phát triển tổng thể các ngành kinh tế biển với an ninh - quốc phòng. Trong những năm đầu thập niên 1990, nhiều chủ trương có tính chiến lược của Đảng được ban hành như vấn đề đẩy mạnh hợp tác với nước ngoài, phát triển ngành công nghiệp Dầu khí tự lực, tự chủ.

Nhờ có tầm nhìn chiến lược của các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước, công lao, tâm huyết của các nhà khoa học, các nhà địa chất, lớp cán bộ đầu đàn của ngành Dầu khí Việt Nam, chúng ta đã nghiên cứu thu hồi khí đồng hành để sản xuất điện kịp thời, đáp ứng một phần quan trọng nhu cầu cấp bách về năng lượng điện của cả nước. Đồng thời, với việc triển khai tổ hợp khí - điện - đạm đã góp phần quan trọng vào phát triển sản xuất nông nghiệp, tiết kiệm hàng trăm triệu ngoại tệ hàng năm trong việc nhập khẩu phân bón.

Người lao động dầu khí trong triển khai Dự án đường ống dẫn khí PM3- Cà Mau - Ảnh tư liệu

Thực hiện mục tiêu chiến lược sử dụng nguồn khí vùng Tây Nam Bộ để sản xuất điện và đạm phục vụ nhu cầu cả nước và tạo ra sức bật quan trọng giúp tỉnh cực Nam Tổ quốc phát triển công nghiệp, ngày 31/7/2001, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 957/QĐ phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư Dự án đường ống dẫn khí PM3-Cà Mau, Quyết định 1333/QĐ-TTg ngày 8/10/2001 phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án Nhà máy điện Cà Mau, Quyết định 1218/QĐ- TTg ngày 10/9/2001 phê duyệt Dự án Nhà máy Đạm Cà Mau. Đến ngày 26/6/2001, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 776/QĐ-TTg phê duyệt quy hoạch chung Khu công nghiệp Khí - Điện - Đạm Cà Mau. Đây chính thức là năm khởi đầu, khai sinh Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau.

Cụm dự án Khí - Điện - Đạm Cà Mau là công trình trọng điểm của quốc gia do Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) làm chủ đầu tư với tổng dự toán gần 1,9 tỷ USD, đã tạo thành một khu công nghiệp phức hợp to lớn hiện đại, đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao, làm thay đổi diện mạo của một khu vực tỉnh Cà Mau đang trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau - Ảnh: Lê Nguyễn

Cụm dự án được đặt tại xã Khánh An, huyện U Minh, tỉnh Cà Mau, trên diện tích hơn 200 ha, bao gồm các dự án: Đường ống dẫn khí PM3-Cà Mau; Nhà máy điện Cà Mau 1 và Cà Mau 2; Nhà máy Đạm Cà Mau - mảnh ghép cuối cùng của Cụm, có quy mô lớn nhất, phức tạp nhất. Cùng với đó là các công trình công nghiệp quan trọng khác như: cơ sở hạ tầng phụ trợ; khu dân sinh phục vụ tái định cư; khu đô thị mới cho cán bộ nhân viên trong khu công nghiệp. Cụm cũng là dự án đầu tư lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long.

Mục tiêu lớn nhất của Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau là tạo ra một sức bật mạnh mẽ để thay đổi cơ cấu kinh tế Cà Mau, phát triển công nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế cả vùng Tây Nam Bộ. Sau khi các công trình đi vào hoạt động, những sản phẩm của khí - điện - đạm đều thúc đẩy mạnh mẽ nền kinh tế- xã hội của tỉnh Cà Mau và các tỉnh lân cận; tạo điều kiện cho các cơ sở công nghiệp khác sử dụng nguồn khí áp thấp sản xuất các sản phẩm hóa học nguyên liệu, phụ liệu phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân.

Có thể nói, sự ra đời của Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau là mảnh ghép cần thiết cho bức tranh công nghiệp dầu khí hoàn chỉnh, là sự thúc đẩy phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế Cà Mau và Đồng bằng sông Cửu Long.