Đang ở TP Hồ Chí Minh, tôi chợt nhận được điện thoại của Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Dịch vụ khảo sát và công trình ngầm (PTSC-G&C) Lê Trí Thành - đơn vị quản lý tàu Bình Minh 02: “Tàu Bình Minh 02 đang neo ở Vũng Tàu để tiếp nhiên liệu, sáng mai ra khơi sớm”. Tôi vội vàng ra tàu cánh ngầm xuôi Vũng Tàu và chỉ hơn hai giờ sau đã tận mắt nhìn thấy con tàu Bình Minh 02 neo sát biển với màu sơn trắng lốp viền sọc xanh cùng cột đèn muỗi cao ngất ngưởng luôn nhấp nháy trên mũi tàu. Cảng biển Vũng Tàu hào phóng cho con tàu công suất 3.500 sức ngựa, dài 64,8m, rộng 13,8m, sâu hơn 9mvới tổng tài sản trên tàu trị giá hơn 90 triệu đô la dễ dàng áp sát vào bờ.

Lãnh đạo PTSC tặng quà cho các thủy thủ tàu Bình Minh 02.

Tự nhủ mình thật may mắn bởi không phải dễ dàng được đặt chân lên con tàu nổi tiếng này, nhất là nhà báo nữ như tôi. Thận trọng vượt qua chiếc thang dâydập dềnh nghiêng ngả, tôi được thuyền trưởng Trần Anh Vũ đưa bàn tay to nháp và chắc lịch kéo lên tàu. Dáng người cao đậm cùng bộ trang phục phẳng phiu màu trắng pha lửa ấm mà thuyền trưởng Vũ và các thủ thủ mặc trên người càng làm tôn vẻ oai phong, rắn rỏi của những người từng trải sóng gió trùng khơi.

Đã mấy lần ra các giàn khoan dầu khí - những thành phố biển giữa biển khơi với những con người quả cảm, phi thường làm việc trên biển không quản ngày đêm, song với Bình Minh 02, tôi không chỉ ngỡ ngàng mà còn thán phục bởi con tàu cùng các chủ nhân của nó đã bình tĩnh, hiên ngang sau mấy lần bị tàu Trung Quốc cắt cáp khi đang hoạt động trên thêm lục địa Việt Nam. Tôi theo Vũ len lỏi vào các khoan, xuống các tầng và cuối cùng dừng lại trên boong tàu và buồng lái.Sinh ở Hà Nội, mẹ quê ở Hưng yên, bố là cán bộ tập kết quê ở Đà Nẵng, sau khi tốt nghiệp ĐH Hàng Hải, cả thời trai trẻ, Vũ lênh đênh trên những con tàu biển và trở thành một trong những thuyền trưởng bản lĩnh và giàu kinh nghiệm nhất của PTSC. Anh không chỉ có tài nhìn trời đoán hướng gió, hướng bão, xem luồng nước, lường trước những bất trắc xảy ra trên biển, là người chịu trách nhiệm cao nhất trên tàu về tất cả các lĩnh vực như an toàn, luật pháp hàng hải mà còn là trung tâm đoàn kết của hơn 40 người, trong đó có nhiều người đến từ các quốc gia khác nhau.

TGĐ PTSC Phan Thanh Tùng cùng lãnh đạo PVN tham dự Hội nghị - Triển lãm công nghệ ngoài khơi Châu Á 2014.

Với nhiệm vụ khảo sát nghiên cứu địa vật lý, địa chất, nghiên cứu công trình ngầm bằng robot lặn ở những vùng nước sâu và các khảo sát đặc biệt khác thuộc lãnh hải Việt Nam (một trong những lĩnh vực khó khăn, phức tạp nhất của ngành dầu khí)…, Bình Minh 02 là một trong những tàu khảo sát biển hiện đại vào loại hiếm hiện nay trên thế giới với đầy đủ trang thiết bị tiện nghi, bảo đảm hoạt động trên biển liên tục hơn 40 ngày đêm như máy định vị vệ tinh, máy đo địa chấn, máy quét sóng…Điều khác biệt nữa của tàu Bình Minh 02 so với những con tàu thông thường khác là có thêm bộ phận thu nổ địa chấn. Đây là bộ phận đặc biệt quan trọng trên tàu có chức năng vận hành máy thu nổ địa chấn, theo dõi cáp địa chấn, thăm dò đáy biển để tìm kiếm mỏ dầu. Vì vậy, nhân lực của bộ phận này lên đến 15 người trong tổng số hơn 40 thủ thủy trên tàu.

Tôi dừng lại lâu hơn trước cuộn cáp thu nổ địa chấn màu vàng to như cuộn cáp điện cao thế, đường kính hơn 3m và cầm đoạn cáp từng bị cắt lên xem.Vỏ ngoài của dây cáp làm bằng nhựa cứng, trong là dây cáp chịu lực và cáp điện tử truyền tín hiệu. Ông Guy Allan (người Canada), phụ trách bộ phận thu nổ địa chấn cho biết: “Dây cáp địa chấn là một bộ phận cực kỳ nhạy cảm và hết sức tinh vi. Tàu Bình Minh 02 có 12.000m dây cáp, được nối với nhau bằng những đoạn dài 150m. Đây là sợi dây thông tin liên lạc thu thông tin địa chấn giữa súng hơi và máy thu nổ. Ở hai đầu mỗi đoạn dây đều được gắn chíp cảm biến. Bên trong lớp vỏ dây có lót thêm một lớp dầu chuyên dụng để chống áp lực nước, giảm khả năng chìm và chống gỉ, trong cùng mới là lõi dây thu tín hiệu”. Hiện đại và tinh vi như vậy nên 150 m dây này có giá đến vài chục nghìn USD, mỗi lần đưa về Singapore bảo dưỡng một đoạn dây cáp cũng mất khoảng 3.000USD.

Cách đây hơn hai năm, thực hiện đề án khảo sát địa chấn 2D liên kết các bể trầm tích trên thềm lục địa Việt Nam, tàu Bình Minh 02 khảo sát các tuyến liên kết ở bể Cửu Long, sau đó là bể Nam Côn Sơn, bể Phú Khánh và đã bị tàu Trung Quốc xâm phạm trái phép vùng biển Việt Nam cắt cáp. Bình Minh 02 đã bình tĩnh, vững vàng, tìm ra phương pháp tối ưu và đã khắc phục sự cố chỉ sau đúng một ngày.

Tôi hỏi thuyền trưởng Vũ: Lúc đó các anh có sợ không? Vũ cười: “Không sợ, chúng tôi hoạt động trên biển nhưng không đơn độc. Sau sự cố ấy, thủ thủ trên tàu càng nâng cao tinh thần cảnh giác, vững vàng trong mọi tình huống. Công việc chúng tôi làm không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn để bảo vệ chủ quyền và lãnh hải thân yêu của đất nước. Họ thực sự là những chiến sĩ hiên ngang nơi đầu sóng ngọn gió.

Nghe Vũ nói và ngắm gương mặt kiên nghị, quả cảm, thông minh của các thủy thủ, tôi hiểu, Bình Minh 02 không chỉ là con tàu khảo sát địa chấn dưới lòng biển mà nó còn là trường học nuôi dưỡng, đào tạo nhiều kỹ sư trẻ và họ đã nhanh chóng trưởng thành. Họ yêu biển, khát vọng khám phá biển khơi từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Kỹ sư vận hành rôbốt Phạm Ngọc Đức là một người như thế. Đức cho biết: Đặc thù của công việc khảo sát, đánh giá nền móng để đặt được các công trình dầu khí phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Vì vậy, thông thường một năm Bình Minh 02 chỉ hoạt động được 7 - 8 tháng, những tháng biển động do mưa bão tàu phải dừng hoạt động bởi các thiết bị, thông số bị gây nhiễu, các mẫu đất đá đưa về làm thí nghiệm sẽ không chính xác.

Những sản phẩm mà Bình Minh 02 thu lượm được từ biển được đưa về phòng thí nghiệm đặt ngay trên bờ biển Vũng Tàu. Đây là phòng thí nghiệm vào loại hiện đại nhất Việt Nam mà tôi biết với hệ thống máy điện tử và máy vi tính lên đến cả triệu đô la. Chỉ những lọ thủy tinh trắng, trong có chứa các mẫu đất đá do tàu Bình Minh 02 mang về từ đáy biển, kỹ sư Trương Thanh Cần, Trưởng phòng thí nghiệm cho biết: Các mẫu đất đá này được phân tích qua máy điện tử và các thông số sẽ cho kết quả đầy đủ và chính xác qua máy vi tính. Tất cả đều do các kỹ sư trẻ Việt Nam thực hiện và họ đang dần thay thế các chuyên gia nước ngoài. Hiện trên tàu chỉ còn 6 người nước ngoài, đây là con số tối thiểu để Công ty duy trì môi trường làm việc quốc tế nhằm tìm kiếm bạn hàng, thương mại, đấu thầu các dự án.

Là thành viên mới nhất của PTSC, tuy mới hoạt động hơn 3 năm, nhưng Công ty TNHH Khảo sát Địa vật lý PTSC CGGV (đơn vị quản lý tài sản tàu Bình Minh 02) đã đạt tổng doanh thu gần 4.000 tỷ đồng, vượt 15% kế hoạch được giao, trong đó nhiều dự án đã thực hiện thành công như Dự án thu nổ địa chấn trong và ngoài nước cho các khách hàng như Tập đoàn Dầu khí VN, Tổng Công ty PVEP, LD Vietsopetro, PVEP POC, Mitra Energy, Oil Search (Hợp đồng giá trị 11 triệu USD – thực hiện tại Papua New Guinea) và ONGC (đang thực hiện tại Ấn Độ với tổng giá trị hợp đồng là 45 triệu USD… và được khách hàng đánh giá cao về chất lượng dịch vụ. Tổng khối lượng tuyến thu nổ địa chấn 2D đã thực hiện 12.753km gấp gần bốn lần chiều dài bờ biển Việt Nam. Phó Giám đốc Công ty Lê Trí Thành cho biết: Với chiến lược phát triển đã đề ra, Công ty sẽ tiếp tục đào tạo kỹ sư địa chấn người Việt Nam để thay thế các chuyên gia nước ngoài làm việc trên tàu, tiến tới làm chủ công nghệ trong lĩnh vực khảo sát địa chấn.

Dịch vụ kỹ thuật dầu khí trên biển là một trong những lĩnh vực rất quan trọng, song cũng rất khó khăn, phức tạp, đòi hỏi công nghệ và kỹ thuật cao của Tập đoàn Dầu khí VN. Vượt lên tất cả, những năm qua, Tổng công ty CP Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí VN (PTSC) đã trở thành “ngôi sao sáng” trong lĩnh vực này không chỉ ở trong nước mà còn ở nước ngoài, được các đối tác nước ngoài rất tin cậy. Phát biểu tại Hội nghị Tổng kết năm 2013 của PVN, Tổng giám đốc PTSC Phan Thanh Tùng, người đã lăn lộn và trưởng thành từ những công trình trên biển đã khẳng định rằng: Năm 2013, PTSC đã hoàn thành xuất sắc, vượt mức kế hoạch SXKD với doanh thu hợp nhất là 24.570 tỉ đồng, đạt 102% kế hoạch năm, lợi nhuận hợp nhất trước thuế đạt 1.795 tỉ đồng. Năng lực trong các lĩnh vực dịch vụ cốt lõi của PTSC những năm qua tiếp tục được khẳng định, khối dịch vụ dầu khí đã đóng góp gần 30% doanh thu cho PVN. PTSC cũng đã thực hiện 6 lĩnh vực dịch vụ tại nước ngoài, chỉ trừ có cảng là không mang đi được và đội ngũ kỹ sư, công nhân đã trưởng thành nhanh chóng về các mặt. Họ đã thực hiện thành công trên 50 dự án lớn theo hình thức tổng thầu EPCI. Thành tích ấn tượng ấy có sự đóng góp rất lớn của PTSC G&S và doanh nghiệp này đã trở thành đơn vị tiên phong trong lĩnh vực khảo sát công trình ngầm, hỗ trợ công tác khoan, khảo sát địa chất công trình, địa vật lý và khảo sát địa chấn 3D tiến tới khảo sát địa chấn 4D và phân giải cao, điện từ biển,  phục vụ cho công tác tìm kiếm, thăm dò, gia tăng trữ lượng dầu khí quốc gia, đồng thời thực hiện nhiệm vụ điều tra số liệu địa chất vùng thềm lục địa Việt Nam. PTSC G&S đã trở thành một thương hiệu mạnh ở trong nước và khu vực.  

Xuân Giáp Ngọ vừa qua, Bình Minh 02 và các chủ nhân của nó vẫn cần mẫn làm việc ngoài khơi xa để tìm nguồn tài nguyên quý cho Tổ quốc. Thuyền trưởng Trần Anh Vũ và những thủy thủ trên tàu Bình Minh 02 lại xa nhà, xa quê hương nhưng họ vẫn có hoa mai vàng, có bánh chưng xanh và có mái nhà thứ hai là tàu Bình Minh 02. Cái tên Bình Minh 02 ấy không chỉ là niềm tự hào, niềm kiêu hãnh của ngành dầu khí Việt Nam mà còn là biểu tượng của chủ quyền Quốc gia và lãnh hải Việt Nam.

Sau chuyến đi này, tôi cứ bâng khuâng và hiểu rằng: Mùa xuân đất nước đã và đang được khắc họa, được tô điểm bởi chính những con tàu, những con người nơi đầu sóng ngọn gió như thế này. Chưa bao giờ tôi lại tin và yêu họ đến như thế. Xin được gửi đến họ một tấm lòng./.

Trần Thị Sánh

(Theo Đất Việt)