Nhiều nhà cung cấp dịch vụ phun phủ kim loại trong và ngoài nước đã khảo sát nhưng từ chối tham gia xử lý vì không có khả năng phun phủ, mài rà mặt cầu của ball. Phòng Vật tư Nhà máy Đạm Phú Mỹ đã liên hệ với nhà sản xuất nhưng chưa tìm ra giải pháp khắc phục. Chi phí mua vật tư, phụ tùng thay thế rất lớn. Tổng chi phí mua mới ball và seat để thay thế, sửa chữa cho 4 van điều khiển 10 XV-2011, 20-HV-1041, 20-HV-1042, 10-XV-3022 hãng Dresser lên tới 19,3 tỷ đồng.

Nhằm xử lý bề mặt làm việc của ball và seat, khắc phục tình trạng rò trong của van, KS. Kỷ Minh Trân và nhóm tác giả (Từ Cường, Trần Đình Hiệp, Lê Thế Đồng, Bùi Hữu Thắng) Nhà máy Đạm Phú Mỹ - Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí – CTCP (PVFCCo) đã nghiên cứu, đề xuất giải pháp phun phủ, phục hồi bề mặt làm việc của ball và seat cho các van điều khiển bằng vật liệu tương đương.

Theo đó, ball được gá lên máy tiện để phun phủ mặt cầu. Sau đó dùng O-ring kim loại có đường kính bằng với đường kính vị trí làm việc của ball và bột mài rà áp lên bề mặt ball (nếu là seal ring PTFE), hoặc dùng các seat của van cùng bột rà để rà mặt cầu của ball (nếu phần làm kín do seat và ball tiếp xúc trực tiếp). Cụ thể:

Đối với các van có seat và ball cùng vật liệu thì dùng bột mài phù hợp (bột mài kim cương, bột mài nhôm oxide…) và sử dụng trực tiếp ball và seat để rà với nhau, đồng thời đánh dấu vị trí để khi lắp đúng với phần tiếp xúc khi rà.

Đối với các van có seat và ball khác vật liệu thì phải gia công O-ring kim loại và phủ lên một lớp vật liệu tương ứng với vật liệu phủ ball sau đó dùng bột mài phù hợp để mài rà.

Những vật liệu phun phủ thường được sử dụng là: Tungsten Carbide, Chrome Nickel, SS 316 (tùy loại ball và seat tương đương).

Theo nhóm tác giả, điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến là: tình trạng hư hỏng của ball và seat chưa quá nặng làm biến dạng hình dáng, không bị khuyết nứt; các hư hỏng chỉ xảy ra trên bề mặt, không sâu quá 1mm và có nhà cung cấp dịch vụ phun phủ phù hợp.

Theo tính toán của nhóm tác giả, tổng chi phí phun phủ, phục hồi ball và seat để sửa chữa cho 4 van 10-XV-2011, 20-HV-1041, 20-HV-1042, 10- XV-3022 là 1,3 tỷ đồng. Như vậy, so sánh với mức giá mua mới vật tư để thay thế, giá trị làm lợi là 18 tỷ đồng. Các ball và seat sau khi phun phủ, phục hồi đều đáp ứng tốt yêu cầu kỹ thuật, khắc phục được tình trạng rò trong của van.

Giải pháp “Phun phủ, phục hồi ball, seats cho các ball valve” được công nhận là sáng kiến cấp Tập đoàn Dầu khí Việt Nam.

Lê Thị Phượng (giới thiệu)