Nghiên cứu chế tạo chất khử nhũ để tách nước khỏi dầu thô nhằm đảm bảo yêu cầu về chất lượng dầu thô trong quá trình khai thác - ThS. Lê Thái Sơn
Trong nghiên cứu này, chất khử nhũ cho nhũ tương tự nhiên giàn MSP801-819 Bạch Hổ được tổng hợp từ polymer keo tụ, dung môi và chất xúc tiến. Dựa trên kết quả thực nghiệm, nhóm tác giả đã lựa chọn ra các thành phần tối ưu cho chất khử nhũ. Nhóm tác giả đã xác định tính năng của chất khử nhũ dựa trên quy trình hướng dẫn thử nghiệm của Liên doanh Việt - Nga “Vietsovpetro” (I-VC-03 VSP) và so sánh, đánh giá hiệu quả phá nhũ với chất khử nhũ thương mại đang được sử dụng. Kết quả đánh giá cho thấy, chất khử nhũ chế tạo tương hợp tốt với hóa phẩm deoiler và có hiệu quả phá nhũ tương đương với hóa phẩm thương mại ở nồng độ thử nghiệm 100ppm

Giới thiệu

Nhũ tương nước trong dầu thô hình thành trong quá trình khai thác, gây ăn mòn đường ống, thiết bị và tăng chi phí cho quá trình vận chuyển, chế biến. Phương pháp chủ yếu để khử nhũ tương nước trong dầu thô là sử dụng hóa chất [1 - 4], như các chất khử nhũ loại anion, cation, nonion hoặc các hợp chất lưỡng tính [5]. Các hợp chất anion giá thành sản xuất thấp và dễ chế tạo, song rất nhạy với sự thay đổi pH và thành phần muối khoáng có mặt trong dầu thô. Các chất khử nhũ noion có cân bằng ưa nước - ưa dầu được sử dụng phổ biến hơn do không bị tác động bởi sự thay đổi pH và thành phần muối khoáng của môi trường. Các loại hợp chất polymer có chứa đồng thời nhóm ưa ước và ưa dầu đi từ phản ứng ngưng tụ của ethylene oxide (ưa nước) và propylene oxide (ưa dầu) được sử dụng chủ yếu làm chất khử nhũ trong công nghiệp dầu khí từ sau chiến tranh thế giới thứ 2. Hiện nay, các hợp chất polymer hoạt đồng bề mặt đi từ dẫn xuất alcoxylate là loại chất khử nhũ tương nước trong dầu tốt nhất [4, 5,14 - 19]. Tùy thuộc vào bản chất dầu thô ở từng nơi, các polymer này có thể sử dụng kết hợp với một số loại hợp chất anion hoặc cation theo tỷ lệ nhất định để đạt được hiệu quả khử nhũ cao nhất.

Theo dự báo sản lượng khai thác của Vietsovpetro, nhu cầu sử dụng hóa phẩm khử nhũ của đơn vị này trong thời gian tới khoảng trên 500 tấn/năm. Hiện nay, loại hóa phẩm khử nhũ này đang được nhập khẩu từ nước ngoài với giá thành cao. Có một số công trình nghiên cứu trong nước về phương pháp tách nhũ tương nước trong dầu cho kết quả về độ bền nhũ, nồng độ giới hạn của nhũ tương, thành phần tạo nhũ tương tự nhiên ảnh hưởng đến độ bền nhũ và một số kết quả đánh giá hiệu quả tính năng của chất khử nhũ đối với dầu thô Bạch Hổ… Tuy nhiên, tỷ lệ sử dụng hóa phẩm khử nhũ để xử lý dầu thô Bạch Hổ trong các nghiên cứu này rất lớn so với hóa phẩm khử nhũ thương mại hiện nay (khoảng 25 - 40g/tấn).

Trên thực tế, sự thay đổi tỷ lệ nước, muối trong dầu thô dẫn đến sự thay đổi tính chất và thành phần nhũ tương. Do đó, đặc tính của các chất khử nhũ cần phải thay đổi cho phù hợp. Vì vậy, nhóm tác giả tập trung nghiên cứu tổ hợp chất khử nhũ đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật, có hiệu quả tương đương sản phẩm thương mại đang sử dụng và cạnh tranh về giá thành. Dựa trên đề xuất của nghiên cứu trước đây, dòng chất khử nhũ sử dụng phổ biến hiện nay trên thế giới, các thành phần cơ bản trong công thức khử nhũ tương thương mại đang sử dụng tại các giàn khai thác trong nước và tính kinh tế - kỹ thuật của các hóa phẩm, nhóm tác giả tập trung chế tạo, đánh giá chất khử nhũ dựa trên các thành phần sau: Hợp chất có tính năng keo tụ (như polymer phenolalkyl ethoxylate formaldehyde, copolymer EO/PO, ethylene diamine alcoxylate); hợp chất có hoạt tính pha liên diện cao, khuếch tán nhanh (như sodium dodecyl sulfate, sodium lauryl ether sulfonate) và các loại dung môi dẫn (như xylene/methanol, xylene/propanol-2; xylene/butanol-2, naphtha aromatic/methanol, naphtha aromatic/propanol-2, naptha aromatic/butanol-2).

Chi tiết xem file đính kèm : Le Thai Son.pdf