Giữa mênh mông Biển Đông, nơi những dải sóng dài miên man lăn mình bất tận đến chân trời, từ trên cao nhìn xuống, những khối giàn khoan hiện ra nhỏ bé như những nét chấm phá trong một bức tranh xanh thẳm. Thế nhưng, càng đến gần, từng khối thép ấy càng trở nên sừng sững như những pháo đài giữa trùng khơi kiêu hãnh, vững chãi và sống động. Trên giàn STV-CPP, ngọn đuốc khí hừng hực ngày đêm thắp sáng những đêm dài trên cụm mỏ Sư Tử.

Từ sâu thẳm hàng nghìn mét dưới đáy biển, dòng dầu khí được nâng niu đưa lên mặt đất, như những dòng huyết mạch nuôi dưỡng nhịp sống hiện đại và năng lượng cho đất nước chuyển mình.

Cụm mỏ Sư Tử, thuộc Lô 15-1, là minh chứng sống động cho tầm nhìn chiến lược của Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam trong việc xây dựng mô hình hợp tác dầu khí hiệu quả, hài hòa giữa pháp luật Việt Nam và các chuẩn mực quốc tế từ cách đây gần ba thập kỷ.

 Không giống phần lớn các hợp đồng dầu khí khác, Lô 15-1 được điều hành theo một mô hình liên doanh đặc biệt, quy tụ tới năm đối tác quốc tế và trong nước ngay từ ngày đầu thành lập, gồm Tổng công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (Việt Nam), ConocoPhillips Cuu Long (Anh), KNOC và SK (Hàn Quốc), cùng Geopetrol (Monaco). Sau này, Perenco (Pháp - Anh) tiếp quản phần vốn của ConocoPhillips để tiếp tục vai trò điều hành. Dưới hình thức điều hành chung thông qua Công ty Liên doanh Điều hành Cửu Long (Cửu Long JOC), đây là một trong những liên doanh “đông quân” hiếm hoi trong ngành dầu khí Việt Nam - nơi tập hợp nhiều công ty đa quốc tịch, với chiến lược và phong cách vận hành khác biệt, nhưng đã thiết lập được một cơ chế phối hợp nhịp nhàng, minh bạch và ổn định suốt gần 30 năm.

Trong cấu trúc đó, Tổng công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP) giữ vai trò nòng cốt, đảm nhiệm điều phối chiến lược và đảm bảo lợi ích quốc gia được hiện thực hóa trong từng quyết định đầu tư, vận hành và phân chia sản phẩm. Chính từ “bàn tay tổ chức” ấy, mô hình Cửu Long JOC đã phát huy tối đa thế mạnh của từng bên, tạo nên một tập thể vận hành hiệu quả và đáng tin cậy trên Biển Đông.

Cụm mỏ Sư Tử nằm trên vùng bồn trũng Cửu Long, là khu vực có tiềm năng dầu khí lớn trên thềm lục địa của Việt Nam. Năm 2003, dòng dầu đầu tiên được khai thác từ mỏ Sư Tử Đen đã nhanh chóng biến khu vực này thành một trong những điểm sáng về sản lượng dầu khí ngoài khơi của Việt Nam, với trữ lượng ước tính khoảng 600 triệu thùng dầu, chỉ đứng sau mỏ Bạch Hổ.

Một điều ít ai biết đến, đó là dầu thô tại mỏ Sư Tử Đen cũng được khai thác từ tầng đá móng - tương tự như mỏ Bạch Hổ huyền thoại. Không chỉ mở rộng không gian địa chất tiềm năng cho bồn trũng Cửu Long, quá trình khai thác Lô 15-1 còn cho thấy khả năng làm chủ công nghệ khoan sâu, khoan nghiêng và kiểm soát áp suất tại những tầng địa chất phức tạp. Từ đó, cụm mỏ Sư Tử không chỉ trở thành mỏ dầu lớn thứ hai cả nước, mà còn là một minh chứng thuyết phục cho năng lực tiếp nối thành công mô hình khai thác dầu trong móng đã từng đưa Bạch Hổ lên bản đồ dầu khí thế giới.

Sau Sư Tử Đen, lần lượt các mỏ Sư Tử Vàng (khai thác từ năm 2005), Sư Tử Trắng (từ năm 2012) và Sư Tử Nâu (từ năm 2008) được phát triển. Mỗi dự án đều trở thành một bài học mới về công nghệ, tài nguyên và chiến lược khai thác tối ưu. Cả cụm mỏ tạo thành một hệ thống khai thác - xử lý - vận chuyển đồng bộ, hiện đại bậc nhất Việt Nam, với các giàn CPP, FPSO, các giàn WHP và hệ thống đường ống kết nối liên hoàn.

Cần phải nói thêm rằng, không nhiều lô dầu khí ngoài khơi tại Việt Nam sở hữu đồng thời cả mỏ dầu và mỏ khí có quy mô thương mại lớn. Lô 15-1 chính là một trong số ít ngoại lệ hiếm hoi. Tại đây, các mỏ dầu như Sư Tử Đen, Sư Tử Vàng, Sư Tử Nâu hoạt động song song với mỏ khí Sư Tử Trắng - tạo nên một hệ sinh thái khai thác tích hợp, tối ưu cả về hạ tầng kỹ thuật lẫn hiệu quả vận hành.

Nhờ cơ cấu khai thác đa dạng, Lô 15-1 vừa cung cấp dầu thô ổn định cho thị trường nội địa thông qua Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, vừa đưa khí thiên nhiên vào bờ phục vụ ngành công nghiệp khí khu vực Đông Nam Bộ. Chính vai trò kép này đã đưa Lô 15-1 trở thành một trong những điểm tựa chiến lược trong hệ thống năng lượng quốc gia.

Trong những năm đỉnh cao, Lô 15-1 đóng góp tới khoảng 15% tổng sản lượng khai thác dầu thô cả nước, khẳng định vai trò là một trong những nguồn cung chủ lực cho ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam. Tính đến tháng 4/2025, liên doanh Cửu Long JOC đã khai thác tổng cộng hơn 428 triệu thùng dầu và hơn 12 tỷ mét khối khí tại Lô 15-1. Tổng doanh thu từ toàn bộ hoạt động khai thác đạt trên 30 tỷ USD, trong đó gần 15 tỷ USD đã được nộp vào ngân sách nhà nước. Tỷ lệ này không chỉ thể hiện hiệu quả kinh tế vượt trội của cụm mỏ, mà còn cho thấy tính hợp tác hài hòa, minh bạch và bền vững trong mô hình điều hành chung giữa các đối tác quốc tế và Petrovietnam.

Đặc biệt, giai đoạn 2A mỏ Sư Tử Trắng - khởi động vào cuối năm 2019 và đón dòng khí đầu tiên ngày 14/6/2021 (sớm 16 ngày so với kế hoạch) - đã khoan thêm 3 giếng mới (ST-7P, ST-8P và giếng dự phòng) với tổng vốn đầu tư khoảng 138 triệu USD. Giai đoạn này mang về bổ sung 63 triệu thùng condensate và 193 tỷ m³ khí khả dụng đến năm 2025. Hiện nay, giai đoạn 2B đang được chuẩn bị, hướng tới mục tiêu khai thác thêm 17 tỷ m³ khí và 74 triệu thùng condensate, tiếp tục củng cố hệ sinh thái dầu khí ổn định và hiệu quả của Lô 15-1.

Từ một vùng mỏ mang tính đặc thù kỹ thuật cao, Lô 15-1 đã phát triển thành môi trường thực hành chuyên sâu cho đội ngũ kỹ sư và cán bộ kỹ thuật dầu khí. Tại đây, con người được rèn luyện qua thực tiễn vận hành giàn, kiểm soát an toàn, khoan khai thác và xử lý dòng sản phẩm ngoài khơi trong điều kiện phức tạp. Nhiều sáng kiến kỹ thuật đã được triển khai hiệu quả, góp phần nâng cao độ tin cậy thiết bị, tối ưu chi phí và duy trì sản lượng bền vững. Nhờ đó, cụm mỏ Sư Tử trở thành một điểm tham chiếu quan trọng trong chuỗi phát triển kỹ thuật và quản trị vận hành của toàn ngành.

Trên những khối thép nhuộm màu gió biển, những người lính thầm lặng của thời bình vẫn cần mẫn ca kíp, giữ cho nhịp máy vận hành như giữ gìn nhịp đập của một trái tim nóng giữa lòng biển cả. Những ngọn lửa flare rực sáng ở Cụm mỏ Sư Tử không bao giờ ngơi nghỉ, chính là biểu tượng của sự sống, sự tận hiến và khát vọng vươn xa, ngày càng lớn mạnh hơn...