Khí đốt & LNG ngày 11/07/2022
Canada mặc dù chịu áp lực từ phía Ukraine, nhưng đã buộc phải miễn cưỡng thay đổi lập trường, đồng ý trả lại tuabin nén khí Siemens cho đường ống Nord Stream trong bối cảnh giá khí châu Âu vượt 1.900 USD/1000m3 và đích thân Đức đứng ra yêu cầu. Canada có thể chuyển giao tuabin trực tiếp cho Đức nhằm tránh những thủ tục pháp lý bất lợi (không tuân thủ lệnh cấm vận của chính mình).

Động thái này cho thấy, càng đến gần mùa đông, luận điệu chống LB Nga càng mềm mỏng, đặc biệt trong điều kiện nguy cơ thiếu hụt năng lượng mùa đông tới ngày càng gia tăng, kế hoạch thay thế khí đốt Gazprom bằng LNG của Đức thất bại hoàn toàn. Kinh tế Eurozone đứng trước bờ vực suy thoái, thậm chí đình trệ kéo dài (GDP giảm, thất nghiệp tăng), tỷ giá EUR/USD có thể sụt giảm xuống mức dưới 1.

Mức dự trữ khí đốt trong hệ thống cơ sở ngầm EU (UGS) hiện đang ở mức 60,2% (65 tỷ m3), thấp hơn mức trung bình 5 năm khoảng 1,7%, tại Bồ Đào Nha – 100%, Ba Lan – 97,41%, Đan Mạch – 80,96%, CH Czech – 70,94%, Pháp – 65,2%, Đức – 62,92%, Bỉ – 62,5%, Ý – 61,62%, Hà Lan – 54,77%, Áo – 46,55%, Latvia – 46,45%, Hungary – 42,04%, Bulgaria – 35,4%. Tuy nhiên, vấn đề là nguồn cung sắp tới phục vụ nhu cầu tiêu thụ và tiếp tục bơm vào kho chứa đang bị hạn chế khi Gazprom giảm 60% công suất Nord Stream và quá cảnh qua Ukraine, ngoài ra, xuất khẩu Na Uy bị ảnh hưởng bởi đình công. Trong hoàn cảnh này, Anh cho biết có thể sẽ dừng hỗ trợ khí đốt EU, Hungary tuyên bố không ủng hộ quan điểm phân bổ đồng đều khí đốt nội khối, Pháp đóng băng giá khí và hạn chế tăng giá điện không quá 4% đến cuối năm nay nhằm hỗ trợ kinh tế, Đức hạn chế cấp nước nóng, điện nhằm tiết kiệm năng lượng. Nhiều chuyên gia cảnh báo nguy cơ xảy ra bạo loạn quy mô rộng do khủng hoảng năng lượng vào mùa đông tới, khi hóa đơn năng lượng cho hộ gia đình 4 người dự kiến tăng thêm 5.074 EUR/năm, gia đình 2 người – thêm 3.799 EUR/năm.

Bên cạnh đó, nền kinh tế đầu tàu EU – Đức đang phải đối mặt với sụt giảm sản xuất công nghiệp do thiếu năng lượng, giá khí đốt, điện tăng cao kỷ lục (306 EUR/1 MWh – gấp 5 lần cùng kỳ năm 2021), thị trường xuất khẩu thu hẹp, đồng thời phải trợ cấp cho các khoản vay ưu đãi các quốc gia có tỷ lệ nợ công cao (xếp hạng tín dụng thấp) – PIGS, bao gồm Bồ Đào Nha, Ý, Hy Lạp, Tây Ban Nha. Nếu không có nguồn tài chính tái cơ cấu nợ đến hạn, PIGS hoàn toàn có khả năng vỡ nợ, tạo ra hiệu ứng domino bao trùm cả châu Âu và thế giới. Tình hình càng trở nên trầm trọng hơn khi NHTW EU (ECB) buộc phải tăng LSCB nhằm kiềm chế lạm phát, khiến chi phí vay PIGS tăng vọt.

 

Giá năng lượng tăng cao không chỉ ảnh hưởng đến sản xuất công nghiệp EU (giá khí đốt sàn TTF tăng 15 lần so với đầu năm 2020), tại Mỹ (tăng 2,5 lần). Nhiều nhà máy thuộc lĩnh vực tiêu thụ nhiều năng lượng như luyện kim, xi măng phải đóng cửa hoặc cắt giảm hoạt động, sa thải bớt nhân viên. Nhà sản xuất nhôm lớn nhất Alcoa Corp cắt giảm 1/3 sản lượng tại nhà máy lớn nhất bang Indiana, công ty Century Aluminium đóng cửa nhà máy, một số doanh nghiệp lớn khác sẽ phải dừng hoạt động, nếu không được giãn thanh toán năng lượng.

Thêm 1 công ty kinh doanh khí đốt Đức – Verbundnetz Gas phải yêu cầu chính phủ hỗ trợ thêm 2 tỷ EUR do nguồn cung khí đốt Gazprom bị cắt giảm. Trước đó, chính phủ Đức không loại trừ khả năng hỗ trợ nhà nhập khẩu số 1 – Uniper bằng cách mua lại 30% cổ phần.

Bulgaria tăng 32% giá khí đốt thị trường nội địa kể từ ngày 08/07 lên 950 USD/1000m3. Cùng ngày, bộ Năng lượng tuyên bố khai trương nút kết nối với Hy Lạp (IGB) cho phép nước này nhập khẩu khí đốt qua hành lang phía Nam – TANAP, giảm phụ thuộc vào LB Nga. Azerbaijan cho biết, nước này có kế hoạch từ nay đến cuối năm 2022 cung cấp cho Bulgaria 600 triệu m3 khí đốt trong tổng nhu cầu nhập khẩu khoảng 2 tỷ m3/năm.